فورسپس دندانپزشکی، ابزار یا قلمی است که برای کشیدن (Extracting) یا لق کردن (Loose) یا هر دو عمل در مرحله کشیدن تاج و ریشه استفاده می‌شود. دندانپزشک، با حرکت چپ و راست یا چرخش ریشه یا تاج دندان از بافت نرم، لیگامان و استخوان فک جدا می‌کند تا حدی که قادر خواهد بود دندان را از دهان بیرون بکشد.
این قلم‌ها دارای 3 نوع اصلی دندان (معمولی)، ریشه کش و کاهورن می‌باشند. همچنین فورسپس‌ها دارای 3 قسمت اصلی نوک (Beak)، لولا (Hinge) و دسته (Handle) است.
طراحی و شکل فورسپس دندانپزشکی به چه صورت است؟
هر فورسپس دارای 3 قسمت اصلی است:
- نوک فورسپس یا Beak: قسمتی که با دندان تماس دارد و به طراحی آن به گونه‌ای است که با محل اتصال تاج و ریشه سازگار می‌شود.
- لولا یا Hinge: محل اتصال دسته اول و دوم و عامل انتقال نیرویی است که توسط دسته‌ها وارد می‌شود.
- دسته یا Handle: قسمتی است که در دست نگه داشته می‌شود.
فورسپس دندان در واقع به عنوان یک اهرم عمل می‌کند. سمت بلند اهرم، نیرویی است که به دسته‌ها وارد می‌شود و نوک فورسپس که به روی دندان است، به عنوان سمت کوتاه اهرم عمل می‌کند که در نهایت توسط لولا به هم متصل می‌شوند. در نتیجه نیروی ورودی به دسته افزایش می‌یابد تا به فورسپس کمک کند دندان را با نیروی زیاد بگیرد. دندانپزشک با حرکت چپ و راست و یا چرخش ریشه یا تاج دندان از بافت نرم، لیگامان و استخوان فک جدا می‌کند تا حدی که قادر خواهد بود دندان را از دهان بیرون بکشد.
فورسپس دندانپزشکی چه انواعی دارد؟
فورسپس‌ها 3 نوع اصلی دندان (معمولی)، ریشه کش و کاهورن می‌باشند. فورسپس‌های دندان که برای گرفتن تاج دندان استفاده می‌شوند، در قسمت نوک فورسپس، لبه‌های دهانه با هم فاصله دارد و به هم نمی‌چسبند. این نوع شامل؛ فورسپس مولار فک بالا و پایین چپ و راست، فورسپس پری مولار فک بالا و پایین چپ و راست، فورسپس سانترال بالا می‌شود. فورسپس‌های ریشه کش که برای لق کردن و خارج کردن ریشه‌های باقیمانده داخل فک استفاده می‌شوند، در قسمت نوک فورسپس، لبه‌های دهانه کاملا به هم چسبیده است. فورسپس کاهورن برای کشیدن دندان‌های 6 و 7 با پوسیدگی زیاد کاربرد دارد و دارای نوک تیز می‌باشد.
تفاوت فورسپس‌ها مربوط به شماره دندان، بالا و پایین بودن، چپ و راست، سن بیمار، وضعیت و شکل دندانی است که برای کشیدن انتخاب می‌شود. بنابراین انواع دیگری از فورسپس ها مانند فورسپس عقل بالا و پایین و فورسپس اطفال نیز وجود دارد.
ضد عفونی کردن فورسپس به چه صورت است؟
به منظور استفاده بهینه از کالایی که خریداری کرده‌اید، بهتر است در هنگام ضدعفونی و اتوکلاو موارد ذیل انجام شود:
- ابزارها پس از استفاده باید ابتدا، با دستکش ضخیم و توسط انواع برس‌های موجود در بازار به همراه آب و صابون از آلودگی‌های مربوط به خون، ترشحات، بافت نرم و بافت سخت، تمیز و سپس با آب سرد شستشو و خشک شوند.
- ابزارها را پس از خشک نمودن، در داخل محلول ضدعفونی غوطه وری مخصوص ابزار قرار دهید. دقت نمایید تا میزان غلظت محلول رعایت شود و از زمان پیشنهادی استراحت ابزار در داخل محلول توسط کارخانه، تجاوز ننماید. زیرا سبب خوردگی، تغییر رنگ و آسیب احتمالی می‌شود. زمان پیشنهادی ما به شما ١٠ دقیقه می‌باشد.
- ابزار را پس از ضد عفونی از ظرف مخصوص محلول غوطه وری خارج کرده و داخل دستگاه اولتراسونیک کلینر قرار دهید. اگر دستگاه مجهز به گرمکن مایع باشد، روند جداسازی و ضدعفونی بهتر انجام می‌شود.
- پس از روند تمیزکاری توسط دستگاه اولتراسونیک کلینر، مجددا ابزار را با آب شستشو دهید. سپس کاملا خشک نمائید و داخل پک اتوکلاو قرار دهید و یا بدون پک و با حفظ فاصله جانبی، داخل سینی اتوکلاو بچینید. به منظور جلوگیری از ماندن رطوبت و ایجاد زنگ زدگی، پاکت‌های اتوکلاو را روی یکدیگر قرار ندهید. ضمنا جهت اتوکلاو از آب مقطر استفاده شود. از آب معمولی، آب تصفیه، آب معدنی و مشابه آن استفاده نشود.
