کلمپ (رینگ) گیره و وسیله فلزی است که به تاج وصل می‌شود و باعث اتصال رابردم (لاستیک رابردم) به دندان می‌شود. به عبارت دیگر جهت ایزوله کردن محیط عمل و دندان مورد نظر از رابردم و متعلقات آن استفاده می‌شود. استفاده از این ابزار در حین درمان، آلودگی و تجمع بزاق و خون آبه در محیط را حذف کرده و دندان در حال ترمیم را خشک نگه می‌دارد. عدم بلعیدن مواد و مایعاتی مانند هیپوکلریت در اندو و جلوگیری از خونریزی در اثر انقباضی که کلمپ ایجاد می‌کند، از دیگر مزایای استفاده از این ابزار است. در ادامه به توضیح و تعریف اصول اولیه، اشکال و کاربردهای مختلف آنها می‌پردازیم.
کلمپ دندانپزشکی چیست و انواع آن کدام است؟
گیره فلزی که ناحیه گردنی دندان را منقبض می‌کند تا رابردم متصل شود، کلمپ نام دارد. به عبارت دیگر این گیره‌ها مانند منگنه عمل می‌کنند و رابردم و دندان را بهم وصل می‌کنند.
کلمپ‌های دندانی بر اساس شماره و سایز دندان از عدد کوچک 9 برای دندان‌های سانترال پایین تا عدد 7 برای دندان‌های مولار بزرگتر وجود دارد. همچنین کلمپ‌های مخصوص برای دندان‌های آسیب دیده، نیمه روییده و سایر ناهنجاری‌های ناحیه اکلوزال وجود دارد. برای مثال:
- کلمپ‌هایی که با A مشخص می‌شوند و دارای لبه بلندتری برای حفاظت از دندان هستند. لبه این کلمپ‌ها بر روی سطح دندان قرار می‌گیرند.
- کلمپ‌هایی که با D مشخص می‌شوند دارای قوس هستند تا دسترسی راحت‌تری برای ابزار (مانند توربین) فراهم کنند.
- کلمپ‌هایی که با B مشخص می‌شوند کنار زننده‌ی لثه هستند و درمان پریودنتال را ایده‌آل می‌کنند.
- گیره‌ها و کلمپ‌های بالدار که دارای یک لبه کوچک هستند و رابردم بروی آنها اتصال فوق العاده‌ای پیدا می‌کند.
- گیره‌ها و کلمپ‌های بدون بال که رابردم مستقیما روی آن وصل می‌شود (کلمپ در زیر رابردم قرار می‌گیرد). این نوع کلمپ‌ها با حرف W مشخص می‌شوند.
نمونه‌ای از کلمپ لبه دار نوع A با بال
چند نمونه از کلمپ‌های پرکاربرد کدام اند؟
برای دندان‌های قدامی:
- Nº212: به عنوان کلمپ بال پروانه ای شناخته می شود، برای ایجاد ایزولاسیون در تمام دندان های قدامی
- Nº00: با انتهای صاف و حلقه بلند، برای دندان کانین پایین و پری مولارهای اول
- Nº9: یونیورسال برای دندان‌های قدامی، مشابه کلمپ 212 اما باله دار
برای دندان‌های خلفی:
- Nº1: برای پری مولارهای بالا
- Nº2: برای پهن ترین دندان های پری مولار
- Nº3: برای دندان های پری مولار پایین
- Nº4: برای دندان های مولار کوچک بالا
- Nº8: برای دندان های مولار بالا
- Nº56: گیره یونیورسال
گیره های ویژه:
- Nº12A: با لبه های دندانه دار برای بهبود پایداری و ماندگاری، برای دندان های مولار سمت راست پایین و سمت چپ بالا
- Nº13A: با لبه های دندانه دار برای بهبود پایداری و ماندگاری، برای دندان مولار سمت چپ پایین و سمت راست بالا
- Nº8A: برای دندان های مولار با شکل نامنظم، ساختار دندانی به هم ریخته یا دندان های نیمه روییده کوچک
- Nº14A: برای دندان های مولار بزرگتر با شکل نامنظم، ساختار دندانی آسیب دیده یا تا حدی بیرون زده
رابردم (سد لاستیکی) چیست؟
لاستیک منعطف و کشی با شکل مربع که بافت نرم مانند لثه، زبان و … را جمع کرده تا دید بهتری برای پزشک فراهم شود و از آنها در برابر مواد اضافی و آلودگی‌ها محافظت می‌کند، رابردم نام دارد. بنابراین رابردم به پزشک و دستیار او کمک می‌کند توجه خود را به طور کامل روی دندان مورد نظر متمرکز کند. جنس رابردم‌ها عمدتا از لاتکس است اما در صورت نشان دادن حساسیت می‌توان از نوع سیلیکونی آنها هم استفاده کرد.
رابردم و کلمپ چکونه بر روی دندان بیمار قرار می‌گیرند؟
ابتدا برای نگهداشتن و قرار دادن کلمپ در داخل دهان باید از فورسپس کلمپ یا نگهدارنده کلمپ (Clamp Holder) استفاده کرد. با استفاده از فورسپس پانچ رابردم در رابردم سوراخ ایجاد می‌کنیم. برای ایزوله کردن دندان، لاستیک رابردم در کنار کلمپ قرار گرفته و با توجه به انعطاف پذیر بودن این لاستیک، می‌توان آن را با آناتومی هر دندان مطابقت داد. آخرین ابزار لازم یک فریم رابردم است که کشش لازم برای لاستیک رابردم را ایجاد کرده و محیط درمانی مناسب را برای دندانپزشک فراهم می‌کند. فریم رابردم یک قطعه بسیار ظریف و مربع شکل است که به طور کامل بر روی صورت بیمار قرار می‌گیرد. رابردم بر روی قاب این ابزار نصب می‌شود، سپس بر روی دهان بیمار قرار می‌گیرد.
استفاده از کلمپ و رابردم چه مزایایی دارد؟
استفاده از گیره یا کلمپ باعث ایزوله شدن دندان مورد نظر می‌شود که این ایزوله شدن مزایای زیادی دارد:
- از ورود آلودگی، خون آبه و بزاق به محیط دندان مورد نظر جلوگیری کرده و محیط ترمیم کامپوزیتی را خشک نگه می‌دارد. منظور از آلودگی باکتری‌ها هستند که با استفاده از کلمپ و رابردم آنها حذف می‌گردند.
- تماس سایر دندان‌ها با مایعات و مواد اضافی دندانپزشکی مانند هیپوکلریت سدیم در اندو و بلیچینگ را از بین می‌برد. در برخی موارد از بلعیدن اجسام ریز مانند فایل و اسپریدر نیز که به هر دلیلی مانند سر خوردن از کنترل خارج شده‌اند، جلوگیری می‌کند.
- استفاده از این ابزار هم برای دندانپزشک و هم برای بیمار مفید واقع می‌شود؛ زیرا بین زبان بیمار و بقیه مواد سدی ایمن را ایجاد می‌کند و احتمال خطرات ناشی از تماس این مواد با دندان بیمار تا حد زیادی کاهش می‌یابد. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی را کم می‌کند.
- تنگ کردن دهان و انقباضی که رابردم و کلمپ ایجاد می‌کنند، از خونریزی و تجمع لخته جلوگیری می‌کند.
احتیاط: توصیه می‌شود تا زمان محکم شدن کلمپ در دهان، یک تکه نخ به آن وصل باشد تا از قورت دادن آن توسط بیمار و خفگی جلوگیری کند.
رابردم و متعلقات آن در چه مواردی کاربرد دارد؟
در فرایند اندودنتیکس، پریودنتال، ترمیم و زیبایی و دندانپزشکی اطفال از این ابزار استفاده می‌شود. بیشتر دندانپزشکان سخت و وقت گیر بودن این ابزار را دلیل اصلی استفاده نکردن از آن می‌دانند. در مواردی نیز نصب آن بر روی دندان برای بیمار ناخوشایند است که در این صورت یک تزریق بی حسی اضافه می‌تواند کارآمد باشد.
قلم‌ها و ابزارهای فالکن و کوشا را با تخفیف ویژه و گارانتی اصلی و شرکتی از تکنودندان خرید نمایید. مشاهده رابردم و متعلقات آن در تکنودندان: رابردم
